Auteur: Jan F. Deckwitz
Titel : One flight too many
Aantal blz. : 775
Auteur : Jimmy Taylor
ISBN : 978-0-9572210-0-0
Uitgever : Greystones Publishing
Weside uitgever: www.yps-publishing.co.uk
Het is inmiddels bijna een jaar geleden dat het boek One flight too many op de markt verscheen. De krant maakte er melding van en ook heeft u via de heemkundevereniging een aankondiging ontvangen om, eventueel, het boek te bestellen. Omdat de schrijver Jimmy Taylor dicht bij ons staat, gezien zijn betrokkenheid bij een gebeuren in Borne in oorlogstijd, zal het boek velen aanspreken. Nauwgezet en ingetogen beschrijft Jimmy zijn leven, zijn kindertijd, zijn opleidingen, zijn militaire loopbaan en zijn tijd hierna.
Het voorwoord is al indrukwekkend, geschreven door H.R.H. The Duke of Edinburgh, KG, KT (Prince Philip) met een conclusie dat het boek op zich geen geschiedenis is, maar dat het gaat over de wijze waarop geschiedenis geschreven wordt (This book is not a history, but it is the sort of book from wich history is written) en hier heeft de Duke volkomen gelijk in. Met gevoel en ingetogen humor geeft Jimmy inzicht in het verloop van zijn leven.
In het eerste deel beschrijft Jimmy nauwgezet zijn thuissituatie, zijn jeugd en primaire opleiding, waarbij twee zaken heel duidelijk worden: zijn fascinatie voor vliegtuigen en zijn experimenten met fotografie. Ook heeft hij veel belangstelling voor auto’s, autotechniek in relatie tot snelheid. Hij is opgegroeid in een liefdevolle en betrokken omgeving. Een zekere discipline is daar slechts een onderdeel van. Zodra Jimmy zijn thuissituatie achter zich laat en geconfronteerd wordt met een dreigende oorlogssituatie en na verschillende aanvallen van de Duitse Luftwaffe in Engeland wordt duidelijk dat hij wil vliegen. Hij meldt zich aan bij de RAF! Niet zijn basisopleiding beschrijft hij, maar de omstandigheden tijdens deze opleiding krijgen de aandacht in zijn boek. Met een glimlach van herkenning lees ik dit deel van het boek.
Na de basisopleiding wordt de praktijk van het vliegen in Georgia USA beoefend, samen met duizenden landgenoten in zeer ontspannen omstandigheden. Ook hier wordt vooral aandacht besteed aan de levensomstandigheden. De kwaliteiten van Jimmy vallen op, hij volgt hier ook de opleiding voor vlieginstructeur en verzorgt veel cursussen voor landgenoten. Ruim 800 lesuren geeft hij hier als vlieginstructeur. Bijna drie jaar verblijft Jimmy in de USA. Hij keert eind september 1943 terug naar Engeland. Hier wordt hij geconfronteerd met de zwaardere vliegtuigen, de tweemotorige bommenwerpers, maar ook met de fotografie. Hij oefent met verschillende fototechnieken en camera’s in een Spitfire. Gedetailleerd worden vele fotovluchten in het boek beschreven en toegelicht. In de tweede helft van 1944 wordt Jimmy overgeplaatst naar het vliegveld Melsbroek bij Brussel en onderneemt van hieruit fotovluchten boven België, Frankrijk en Nederland.
Op 19 november 1944 moet er vanaf het vliegveld Melsbroek een fotovlucht worden gemaakt boven West-Duitsland. Nadere informatie over een vliegveld bij Rheine wordt gewenst. Op ca. 8 km hoogte wordt de vlucht hiernaar toe gemaakt. Foto’s worden gemaakt en kort voor de retourvlucht wordt ondernomen schiet met een knal een deel van de uitlaat los en beschadigt delen van de motor. De motor stopt en olie met vocht uit de lucht beneemt de vlieger het uitzicht, hij heeft geen zicht meer. De camera’s worden uitgeschakeld en de thuisbasis Melsbroek wordt op hoogte gesteld van het probleem.
Jimmy krijgt opdracht terug te keren, maar is zich bewust, dat door het rookspoor dat hij achterlaat, de Duitsers worden gewaarschuwd van zijn aanwezigheid. Hij besluit het vliegtuig te verlaten. Hij vliegt in westelijke richting en daalt naar 14000 ft (ca. 3,5 km), draait de kist op zijn kop en laat zich hieruit vallen. Hierbij wordt hij door de staart van zijn kist geraakt en raakt even bewusteloos, komt bij en bedenkt zich dat hij zijn parachute moet openen. Zo keert hij op de aarde terug, niet wetende waar hij hij landt. Hij is zich ervan bewust dat hij in vijandelijk gebied is neergekomen. Achteraf weet hij dat dat in ’t Hesseler bij Borne is. Hij ontdoet zich hier van zijn parachute en vlucht weg, voortdurend dekking zoekend voor de vijand.
Zijn kist stort neer in de buurt van Bentelo. In ruim 20 bladzijden beschrijft hij de vlucht en hoe hij bij Rhenen krijgsgevangene wordt gemaakt. Wat er in Borne en omgeving is gebeurd, heeft hij geen weet. Pas 41 jaar later weet Hennie Noordhuis hem in Engeland op te sporen en wordt hij hiermee geconfronteerd.
De Duitsers voeren hem af richting Duitsland, waar hij uiteindelijk tot na de oorlog als krijgsgevangene verblijft. Gedetailleerd beschrijft Jimmy de wijze waarop hij wordt verhoord en via welke omwegen hij in Barthe, in Noord-Duitsland wordt ondergebracht. Op 3 mei 1945 wordt hij door de Russen bevrijd en wordt 10 dagen later met een B17 (Flying Fortress) opgehaald om overgebracht te worden naar Sussex (England).
Op 6 juni 1946 verlaat Jimmy de Royal Air Force.
Wat te doen na de enerverende oorlogservaring? Jimmy heeft een goede hand van tekenen en schilderen, bovendien is hij zeer goed bekend met fotografie. Hij volgt bijscholingscursussen en geeft les aan verschillende scholen. Avontuurlijk als hij is verblijft hij enige jaren in Bagdad. Hier reist hij enige tijd rond in het Midden-Oosten. Waar hij ook komt, als er even gelegenheid is om te vliegen, gaat hij hier de lucht in. Eveneens behaalt hij een lerarenbevoegdheid voor geschiedenis en de Engelse taal. Hij gaf hierna nog jaren les op een universiteit.
In 1987 gaat Jimmy met pensioen. Een genuanceerde beschrijving van al zijn activiteiten in jaren hierna volgt.
In maart 1990 wordt Jimmy tijdens een reünie geconfronteerd met een advertentie in “Air mail”, waarin hij met naam wordt genoemd en waarin wordt gevraagd contact op te nemen met Hennie Noordhuis te Borne. Hij schrijft, maakt zich kenbaar en krijgt vervolgens een telefoontje van Noordhuis met de vraag: “Weet u, dat drie Nederlanders zijn geëxecuteerd na uw landing met parachute in ’t Hesseler, nabij Borne?”
U kent het vervolg en Jimmy beschrijft het op zijn eigen wijze in zijn boek. Totaal onthutst was hij: hij dacht: “Dit kan niet waar zijn!” Maar toch . . ! Hij vertelt verder hoe hij de mededeling ervoer. Noordhuis stuurde hem een artikel waarin het verhaal beschreven werd, hoe drie Bornenaren waren omgekomen. Een nauwkeurig relaas hiervan heeft Jimmy hiervan in zijn boek weergegeven. Achter in het boek wordt uitgebreid aandacht besteed aan de “verhalen” die tot hem kwamen vanuit Nederland en waarmee hij de pers in Engeland haalt. Hij beschrijft vervolgens hoe hij naar Borne komt, hoe hij geconfronteerd wordt met de familieleden van de slachtoffers en hoe hij hierna jaarlijks terugkeert bij de herdenking in Borne. Bewogen vertelt hij wat hij denkt en voelt als hij in Borne zijn vliegerskap en zijn bril terugziet, stille getuigen van een bewogen tijd.
Hennie Noordhuis was ook nieuwsgierig naar de plaats waar het vliegtuig was neergestort. Hij was hier al eerder naar op zoek geweest. Jimmy kon hem wat aanwijzingen geven uit zijn vluchtgegevens. Aandacht via de TV leverde een aantal reacties op uit Delden en Bentelo. In een veld achter “De Rustende Jager” vond men resterende brokstukken terug. De Duitsers waren er indertijd als de kippen bij om de grote delen weg te halen. Jimmy gaat hier in zijn boek uitgebreid op in en vertelt bewogen over de mensen die hij hier heeft ontmoet en die over het gebeurde iets konden navertellen.
Tijdens één van zijn bezoeken aan Borne wordt Jimmy meegetroond naar de vliegbasis Twente. Hij kan niet nalaten hier uitgebreid verslag van te doen in zijn boek. De vliegers die hij hier ontmoet en de confrontatie met de F16-flightsimulator. Hij gaat er voor zitten en na wat oefening is hij in staat de kist netjes aan de grond te zetten. Hij ontvangt zijn F16-flightsimulator-solo-brevet (een geintje!).
Hij kan het vliegen niet laten en gaat zich ook bekwamen in het zweefvliegen bij de Cleveland Gliding Club in Leeds. Hij schrijft hier op zijn manier boeiend over. Uiteraard behaalt Jimmy zijn vliegbewijs voor het zweefvliegen.
Zoals hiervoor is aangehaald, wordt in de laatste hoofdstukken van het boek, zijn relaas van het vliegongeval in de Nederlandse taal weergegeven.
Opmerkelijk is dat elk detail in het boek wordt aangehaald. Kinderen op een basisschool maken een scriptie over het gebeurde: Jimmy gaat hier in zijn boek op in.
Al met al is het een enerverend verhaal als je het boek leest. Boeiend van de eerste tot de 748ste bladzijde. Het is niet alleen een leesboek, maar zeker ook een kijkboek. De vele foto’s en kaartjes die hierin zijn opgenomen, maken het boek tot een aantrekkelijk document. Het is de aanschaf zeker waard.
Bent u nieuwsgierig geworden en wilt u het boek alsnog in eigen bezit krijgen? Hennie Noordhuis beschikt nog over exemplaren van het boek, hij is bereikbaar op 074-266 29 55.
(–> naar PDF-versie van deze publicatie)
(–> naar Inhoudsopgave 2013-01)
(–> naar Boorn & Boerschop pagina)