Auteur: Henk ten Thije
“Fotos fotos het bint papiern dingn
mer elkn foto hef veur alleman aait ne herinnering.”
(Oet n leedje van Jan Kleinman.)
Dit moal n stukske oawer de Christelijke school op “de Bleek”. “De Bleek” is a joarn n begrip in oons Boorn, mer dat is nig aaltied zo wes. Het heetn door vrogger gewoon Anslagweg. Mer toen ze in 1903 de Hofstroat deur hadn trökn ontstun door n plein en dat hebt ze “De Bleek” neumt. De school, woar aw t aower hebt, was vanof n bouw in 1900, ne oopnbare school zoas alle schooln in dee tied. Pas in 1922, noa de geliekschakeling van t oopnbaar en t bizunder onderwies, wödn t ne Christelijke school.
In miene herinnering was t un stoatig gebouw met nen veurnaamn veurgevel en met hoge veansters. Doar was oawer noadach want dan koj aj in de klas zattn nich oet t raam kiekn. Joa dat koj wa, mer dan zach iej alleen mer blauwe of grieze loch al noar gelang t weer was. Dr was völ ruumte um t gebouw hen. An de beide ziedkaantn en an de achterkaant warn grote spölplaatsn. An de kaant van de Hofstroat, woar vrogger n burgemeister wonn, was de spölplaats veur de wichter en an de aandere kaant van “van Wezel” (noe de Eetkamer) was de spölplaats van de jongs. Doar wödn alleen mer voetbalt. Keerl wat gung tr mangs van. Dr loopt vandaag an n dag keurige heern in Boorn roond dee nog spoorn van dat greend in de knees hebt zittn. Ze könt t oe nog anwiezn.
Op de grote spölplaats, woar links de wc’s van de wichter wann, an dee kaant hung ook de schoolbel en rechts de jongs wc’s, doar spöln de jongs en wichter deur meka. An t eand van de spölplaats was ne hoge plaankn glient (schutting) en door achter bevunn zich de Boornse Gemeentebedriemn. Dee bint noe an n Bieffel.
An de achterkaant van “van Wezel” was de greans nen smerigen teersloot. As oe door nen bal in terech kwam dan haj t schoap an t drietn. Door wier achter was n stuk grösgroond en t febriek van “van Heek”. An de aandere kaant was n onmeundig groot ofdak woar aj de fiets, aj dr een haddn, neer konn zettn en woar, in n heel ver heukske, ok wal is stiekum n sigaretje wödn anstökkn. En door koj dan mangs onmeundig slech van wean.
‘s Morns um kwart veur neegn wödn de schoolbel luudt en stelln zich alle klassn netjes op in de rieg en gungn dan op n teekn van de hoofdmeester één veur één noar binn’n, te beginn’n biej klas 1. Um kwart veur elf was t spölkerteer en dan koj de juf- frouwn en de meesters hen en weer zeen paradeern van de school tot an de glient van de gemeente- bedriemn en weerum. Dat was de broodneudige beweging van t onderwiezend personeel, mer achterof was dat ok um de spöllnde keender in de gaatn te hooln, mer dat haddn wiej toen nog nig deur.
Um kwart veur twaalf was t doan en kon t op hoes an um te etn en aj dat op hadn, wier zo rap mögelijk noar school want dan koj nog efkes spöln of voetballn veurdat um half twee de bel gung en de riegn wier één veur één de school in gungn. Um half veer gung de bel en koj op t hoes an, dan zat n schooldag dr op.
In de latere joarn haj één keer in de wek gimmestiek en dan gung t netjes in de rieg loopnd nor ’t gim- mestieklekaal biej de Ambachtschool an n Anslags- weg. In plaats van gimmestiek gungn de jongs van de hogere klassn mangs met n meester noar de Weerselosestroat “achter de hoge brug” woar BCSV toen zien voetbalveald har en doar wödn dan teegn n bal antrapt. Biej dee wedstriedn was t gewoonte dat de jongs dee in t gelukkige bezit wadn van twee echte voetbalschoon, an de jongs dee dat nig hadn, eenn schoon oetleendn. Dus as n eigenaar met links trapn, dan gaf hee zienn rechtsn schoon an zien moat den met rechts trapn. Oawer solidariteit en eerlijk deeln sprökn . . . . .
De leerkrachtn dee ik mie herinner wadn:
Juffrouw Wolters (knakworst) – juffrouw Faber – juf- frouw Streefkerk – meester Slabbekoorn – meester de Graaf – meester Wessels – meester de Zwaan – meester Veerman – meester Van Schooten en meester Van de Wijk, en as dr een zeek was, kwam meester Mater nog mangs opdraamn.
En noe noar t plaatje van de jongs van de 3e klas oet 1947. Dat was nog mer twee joar noa n oorlog. Of t dooran lig wee k nig, mer van dee eerste schooljoarn bint weinig herinneringn achterbleemn. Wa k nog wa weet is daw in de oorlogsjoarn mosn oefn um, biej luchtalarm, oonder de baankn te kroepn. Wiej beseffn de earnst van n toostaand absoluut nig. Wiej haddn onmeundig völ plezeer oonder de baankn. Want zeg noe zelm in school heurn iej in de baank te zittn en nig dr oonder. Noe snap ik pas woorum de meester zo hellig keek.
Toen n oorlog veurbiej was zattn de Canadeesn nog in de gebouwn van de gemeentebedriemn achter den hooltn glient. Aj dan op de spölplaats nen langn anlöp namn, dan koj, aj good sprungn, n boamsten raand griepn, oe optrekkn en dr oawerhen kiekn. En dan zag iej de soldoatn dee oons hadn bevriejd. Dat was onmeundig spannd.
Op nen dag döw dat wier en toen kreegn wiej met n man of wat zomeer ieders nen grootn plak hagelwitte stoete met dikn sjem dr op. Ak dr an deank, dan preuw ik t nog. Wat was dat gloepns lekker! Dat bint zon betje de herinneringn an miene eerste schooljoarn in en vlak noa n oorlog. Miene herinneringn bint van latere joarn van met name de zesde klas van meester van de Wijk. Zien strakke regiem. Ziene mezieklessen. Do–Re-Mi-Fa-Sol. Meerstemmig zingn. Machtig mooi. En ziene onwies mooie wieze van verhaaln vertelln op zoaterdag- monn noa t spölkerteer.
Elke wekke mosn wiej in hoes n psalm of n gezang oet n kop leern en dat s moandags um de buurt opzeggn. Door kreej dan n ciever veur op t rappot. Meestieds begun de meester veuran in t alfabet en as dan oen n naam begun met nen T dan haj geluk want aj dan an de buurt wadn dan kenn ie t wa, zo vaak haj t heurd. Mer o wee as de meester n keer biej de Z begun en iej haddn t, zoas gewoonlijk, nig zo good leert, dan was t nig bes.
In de klassn stunn hoge zwatte kachels en dee wödn stokkert met kooks. ‘s Weenters dan namn wiej wal is stiekem n betje snee met van boetn en aj dat dan op n kachel gooin dan sissn t. Net as in dat leedje van Willem Wilmink “De Oale school”. As n kachel te heet wödn dan zettn de meester dr van dee hoge zwatte schearmn umhen.
Op t petretje oet 1947 zeej achter de jongs nog nn tip van t ofdak woar de fietsn wödn neerzat. Doornöast nog een stukske muur van de “meisjes WCs” en door tusken duur kiek in de wiedte de Nieje Kearkstroat in.
Dr is wat vrömds an den foto, want dr staot allenig mer jongs op terwiel wiej toch op ne “gemengde school” zatn. Woorum zind de schöapkes van de bökskes scheiden?? Wee t weet mag t zeggn. Ik weet t nig.
De Christelijke school op “De Bleek” is veur mennig Boorns wich of jong de startplaats wes op weg noar volwassenheid. Doar bint, net as op aandere schooln, kammeroadschappn ontstoan dee tot op n dag van vandaag nog bestoat en dat is merakels mooi.
De school op de Bleek is ofbrökn in 1988 en hef plaats maakt veur n luuks apattemeantencomplex.
Daank an
Arend Wisman
At van Schooten
“Kiek toch ‘s”, (beeldkroniek van Boorn)
Veurste rieg: Jaap Oost, Johannes Ballast, Loetje Hendriks, Marinus Mateboer, Harrie Smit.
Tweede rieg: Jan van ’t Ende, Henk ten Thije, Addie Oost, Sieger Posthuma, Willy Dragt, Zwier Naber, Wim Postma, Jan Veluwenkamp, Teun Schokker.
Achterste rieg: Egbert Post, Jan Slaghekke, Henkie Bootsma.
(–> naar PDF-versie van deze publicatie)
(–> naar Inhoudsopgave 2013-01)
(–> naar Boorn & Boerschop pagina)